Mặc dù Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể, nhưng phần đa số trong các nạn nhân bị lừa đảo hoặc xâm hại trên không gian mạng vẫn là phụ nữ, trẻ em, do đó, cần đẩy mạnh thực thi pháp luật, nỗ lực đổi mới, hành động và hợp tác đa ngành để giải quyết vấn đề.

“Lắp” mảnh ghép thiếu trong bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái

Theo thống kê của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, cứ 5 trẻ em và thanh, thiếu niên Việt Nam thì có 1 em bị bắt nạt trên mạng; hơn 94.000 trẻ từ 12 - 17 tuổi là nạn nhân của xâm hại tình dục trực tuyến. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cho biết, từ đầu năm đến nay, đã tiếp nhận, xử lý hơn 50 vụ “bắt cóc trực tuyến” nhắm vào người từ 18 - 22 tuổi, trong đó 90% là nữ.

Vì thế, mảnh ghép còn thiếu trong bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái trên không gian mạng, đó chính là “an toàn số”. Ngày 28/11/2025, tại tỉnh Lâm Đồng, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới năm 2025.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, năm 2025 là thời điểm Việt Nam chứng kiến bước ngoặt về chuyển đổi số, với việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo; cạnh đó Việt Nam tổ chức thành công Lễ mở ký “Công ước Hà Nội” của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. Để đồng hành với xu hướng này, cũng như mang đến “an toàn số” cho phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng. Hội LHPN Việt Nam đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cho gần 10.000 lượt cán bộ Hội; phát động phong trào “Bình dân học vụ số” nhằm nâng cao năng lực số cho phụ nữ. Trong thời gian tới, Hội đề xuất đưa nội dung “an toàn trên không gian số” vào cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch, 3 an”, trong đó, “3 an” gồm an toàn, an tâm, an sinh, an toàn cả trên không gian thực và không gian số. Hội cũng sẽ phối hợp xây dựng không gian mạng an toàn, không bạo lực, không xâm hại cho phụ nữ và trẻ em...

Là địa phương tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới năm 2025, tại Lâm Đồng, theo bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh, những năm qua, các cấp hội đã tổ chức hàng trăm buổi truyền thông về kỹ năng số, nhận diện tin giả, phòng, chống lừa đảo online. Nhiều mô hình hiệu quả được triển khai như “Bình dân học vụ số”, “Tổ phụ nữ số”, “Ngăn ngừa, giảm thiểu tác hại của bạo lực trên cơ sở giới”. Hiện nay, 100% chi hội phụ nữ tại Lâm Đồng đã sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền. Phong trào “Phụ nữ Lâm Đồng ứng dụng công nghệ số trong cuộc sống” đang tiếp tục lan tỏa, giúp chị em biết sử dụng thành thạo nền tảng họp trực tuyến, làm thủ tục hành chính online, thanh toán không dùng tiền mặt... Trong thời gian tới, Hội LHPN tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Mỗi phụ nữ một kỹ năng số cơ bản”, xây dựng “không gian mạng an toàn cho phụ nữ”, phát huy vai trò “người bạn đồng hành số” của phụ nữ trong lan tỏa các giá trị nhân văn…



Sự kiện "Vaccine số - Không một mình" ngày 28/11/2025. (Nguồn: MSD)

Hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới năm 2025 với chủ đề “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái trong kỷ nguyên số” cùng Chiến dịch “Không một mình”, ngày 28/11/2025, Liên minh Niềm tin Số (Digital Trust Alliance - DTA), Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD United Way Việt Nam) và Học viện Phụ nữ Việt Nam phối hợp tổ chức sự kiện “Vaccine số - Không một mình - Vì một môi trường mạng an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái”.

Đưa ra một góc nhìn mới, bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD), thành viên Ban điều hành mạng lưới phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới (GBVNet) cho rằng các nguy cơ trực tuyến tác động đến tất cả người dùng, nhưng phụ nữ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bởi các rào cản định kiến. Những thành kiến thậm chí dưới dạng lời khen tưởng như vô hại, có thể trở thành “sợi dây vô hình” hạn chế cơ hội của phụ nữ. Chẳng hạn, việc ca ngợi phụ nữ “ngoan hiền”, “giỏi nữ công gia chánh” vô tình củng cố quan niệm rằng, phụ nữ chỉ phù hợp với vai trò gia đình, từ đó kìm hãm sự tự tin và khát vọng tham gia đời sống chính trị - xã hội. Khi các định kiến này được lặp lại trên không gian mạng, chúng càng tạo thêm rào cản khiến phụ nữ và trẻ em gái khó phát huy hết tiềm năng. “Để phụ nữ và trẻ em gái tự tin hơn trong kỷ nguyên số, cần tạo điều kiện để họ tiếp cận tri thức, làm chủ công nghệ và nhận được sự bảo vệ cần thiết khỏi các nguy cơ trên không gian mạng”, bà Nguyễn Phương Linh nhấn mạnh.

Pháp luật và hợp tác là “lá chắn” bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong kỷ nguyên số

Cuối tháng 10/2025, trong khuôn khổ Lễ mở ký “Công ước Hà Nội” của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, đã diễn ra tọa đàm chính sách cấp cao về bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng, cũng như thúc đẩy hợp tác toàn cầu nhằm xây dựng một môi trường số an toàn và nhân văn cho tất cả mọi người. Các ý kiến tại tọa đàm nêu ra thực tế với quy mô, tính phức tạp và bản chất xuyên biên giới của tội phạm mạng, hợp tác quốc tế đóng vai trò vô cùng quan trọng, cho phép phòng ngừa, điều tra và giải trình tội phạm mạng hiệu quả.

“Công ước Hà Nội là bước tiến quan trọng, là thành tựu chung của cộng đồng quốc tế trong nỗ lực bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, không chỉ giúp bảo vệ mà còn hướng tới phòng ngừa sớm các hành vi xâm hại”, ông David Wright, lãnh đạo Trung tâm an toàn internet Vương quốc Anh nhấn mạnh.

Theo bà Camillia Layne, lãnh đạo Trung tâm Bảo vệ Trẻ em Canada (C3P), Điều 16 của Công ước Liên hợp quốc Hà Nội quy định rõ hành vi cố ý phát tán hình ảnh nhạy cảm trái phép là tội hình sự theo luật pháp quốc tế, đây là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ quyền riêng tư và phẩm giá con người, “hình ảnh do AI tạo ra hay công nghệ deepfake đang là một mối đe dọa lớn. Từ năm 2014, Canada đã có luật về việc phát tán ảnh riêng tư mà không có sự đồng thuận. Đến nay, chúng tôi rất ủng hộ Điều 16 của Công ước Liên hợp quốc Hà Nội”…



Trung ương Hội LHPN Việt Nam tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới năm 2025 tại tỉnh Lâm Đồng. (Nguồn: Hội LHPNVN)

“Luật An ninh mạng là lá chắn bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong kỷ nguyên số” đó là khẳng định của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến trong trả lời phỏng vấn truyền thông khi Dự thảo Luật An ninh mạng được thảo luận tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV (Luật An ninh mạng đã được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025)

Bà Nguyễn Thị Tuyến đánh giá rất cao nhiều nội dung mới trong Luật An ninh mạng, trong đó có những quy định trực tiếp bảo vệ phụ nữ và trẻ em như: về bảo vệ dữ liệu cá nhân và đời sống riêng tư, việc luật hóa trách nhiệm bảo vệ dữ liệu cá nhân có ý nghĩa rất quan trọng đối với an toàn của phụ nữ; về phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng, đây là một bước tiến lớn, nhất là trong bối cảnh trẻ em, nhất là trẻ em gái, là mục tiêu của nhiều hành vi dụ dỗ, xâm hại qua môi trường trực tuyến; về yêu cầu doanh nghiệp nền tảng nâng cao trách nhiệm bảo vệ người dùng, đây là cơ chế cần thiết để bảo đảm tính kịp thời trong bảo vệ nạn nhân là phụ nữ và trẻ em; về quy định chặn lọc, gỡ bỏ nội dung độc hại, sai sự thật, phụ nữ là nhóm thường bị tấn công bằng các hình thức bôi nhọ, xúc phạm trên mạng, nên quy định này góp phần tạo dựng không gian mạng lành mạnh và tôn trọng nhân phẩm; về bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong môi trường số, đây là nền tảng quan trọng để phụ nữ yên tâm học tập, làm việc, tham gia kinh doanh và phát triển năng lực số của mình.

“Nhìn chung, những quy định mới này thể hiện sự tiến bộ trong tiếp cận chính sách, đặt mục tiêu bảo vệ phụ nữ và trẻ em lên vị trí ưu tiên, phù hợp với yêu cầu xây dựng một môi trường mạng an toàn và nhân văn trong thời đại số”, bà Nguyễn Thị Tuyến nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến, “khi Luật An ninh mạng được Quốc hội thông qua, Hội LHPN Việt Nam sẽ chủ động triển khai một loạt hoạt động thiết thực nhằm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em thực thi luật một cách hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tiễn. Chúng tôi xác định 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Thứ nhất, đẩy mạnh truyền thông sâu rộng về quyền và nghĩa vụ khi tham gia không gian mạng; Thứ hai, xây dựng và triển khai chương trình “An toàn số cho phụ nữ và trẻ em”; Thứ ba, vận động cộng đồng và doanh nghiệp công nghệ tham gia bảo vệ phụ nữ và trẻ em. Chúng tôi tin rằng với sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống Hội, sự phối hợp của các cơ quan chức năng và cộng đồng xã hội, các quy định của Luật An ninh mạng sẽ được triển khai hiệu quả, góp phần xây dựng một môi trường mạng văn minh, an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em”.

H.Minh - H.Giang